RiffingMan pisze:
Podsumowując, moje pytanie jest jak rozwiązać dźwięk pozaskalowy, jak na przykład ten wspomniany tryton, który nie znajduje się w naturalnej durowej skali, jeśli mogę go równie dobrze nazwać kwartą zwiększoną Fis, jak i kwintą zmniejszoną Ges?
Już wyjaśniam. Tonacja C-dur jest tonacją, która nie ma żadnych znaków przykluczowych,a pierwszą gamą krzyżkową jest G-dur (e-moll), a w niej charakterystyczny jest dźwięk FIS. I własnie dlatego tonacja C-dur ma "bliżej" do dźwięku do Fis niż Ges ( którego można dostrzec dopiero w tonacji Des-dur/ b-moll, czyli dość daleko bo są to tonacje o 5 znakach). Tak się przyjęło w muzyce klasycznej a może i wcześniej, że dźwięki podwyższone rozwiązujemy półton w górę na dźwięk gamowłaściwy. W muzyce jazzowej praktycznie ta zasada nie istnieje i z powodzeniem mogę sobie wtedy dać GES (np. pochody akordów C - As7 - Des ) są jak najbardziej prawidłowe. Natomiast bardziej klasycznie i prosto jest ten dźwięk podwyższony ( F - Fis )
W rozwiązaniu klasycznym, dźwięk podwyższone ze skali rozwiązujemy o półton w górę ( np. w tonacji C-dur dźwięk Dis rozwiążemy na E), a dźwięki obniżone np. As rozwiążemy o półton w dół ( w tonacji C-dur na dźwięk G). W muzyce jazzowej różnie z tym bywa, bo tam właściwe tonacje mogą co chwila pojawiać się nowe i takie zasady należy przyjmować z dużym dystansem. Tryton, o którym wspominasz znajduje się w każdej gamie durowej. Tryton to jest albo kwarta zwiększona lub kwinta zmniejszona. W gamie C-dur mamy F-H, które oznaczają kwartę zwiekszoną, jeśli go odwrócimy czyli damy H-F, wówczas mamy kwintę obniżoną.
Wracając jeszcze do samego Fis i Ges w tonacji C-dur. Bliższy tonacji C-dur jak już powiedziałem jest dźwięk Fis ( dlatego że ma go gama G-dur która ma tylko 1 krzyżyk, niż Des-dur w której się pojawia jako Ges i ma 5 bemoli). Jeśli dasz Fis w tonacji C-dur to dźwięk Fis można dać na akordzie, który posiada ten dźwięk, czyli np. D7. Jeśli dasz Ges to odejdziemy dość dalej bo to kojarzy się z tonacją Des-dur ( b-moll) - lub dalej w stronę bemoli, i mogę go uznać ze septymę akordu As7 i rozwiązać go o sekundę w dół na dźwięk F ( np. na akord Des). W muzyce jazzowej akordy mogą się rozwiązywać w cały świat i wszystko jest możliwe. Oczywiście brzmieniowo nie usłyszymy różnicy (Fis a Ges) i dopiero w zapisie można zauważyć te drobne niuanse : - )