Awatar użytkownika
kavoo
Posty: 2112
Rejestracja: 08-07-2012 23:17

08-01-2013 21:46

Jakiś czas temu popełniłem mini wykład na temat pentatoniki, który - mam nadzieję - był pomocny w jej zrozumieniu i opanowaniu. Jako, że do soboty mam wiosło u lutnika i cholera mnie bierze, że nie mogę grać, próbuję w inny sposób obracać się w temacie muzyki. No i dzisiaj zauważyłem ciekawą rzecz odnośnie skal modalnych, które - jak się okazuje - są dokładnie tak samo zrozumiałe i przewidywalne jak pentatonika :-)

OK, po kolei. Wybrałem skalę C, bo właściwie każdy zaczyna naukę 7-stopnionych skal od C-dur i A-moll. Zdecydowałem się wykorzystać podział na 5 superpozycji, bo dla początkujących jest łatwiejszy do ogarnięcia. A poza tym podział na 7 pozycji to tzw. "3 notes per string", co na niższych pozycjach gryfu oznacza spore stretche i początkującym może sprawiać kłopot.

Najpierw schemat pełnej skali C-dur, czyli C Jońskiej.

Obrazek

Ograniczyłem się do części gryfu, na której mieszczą się wszystkie jej superpozycje. W moim poprzednim tekście o pentatonice wspominałem, że jej superpozycje się zapętlają. Dokładnie tak samo jest z każdą inną skalą, więc już nie powielałem powtarzających się superpozycji. Wiadomo o co chodzi.

Superpozycje ponumerowałem zgodnie z tą samą zasadą, wg której numeruje się superpozycje pentatoniki - pierwsza superpozycja to ta, gdzie jest tonika na strunie E6. Ale jeśli ktoś stosuje inną numerację, to w niczym to nie przeszkadza - zasada tworzenia skal modalnych będzie identyczna.

Wyodrębniona pierwsza superpozycja skali C Jońskiej:

Obrazek

Kolejną skalą modalną w tonacji C jest skala C Dorycka. Jak ją utworzyć? Dokładnie tak, jak tworzyliśmy inne tonacje pentatoniki - przesunąć na gryfie cały schemat skali o określoną odległość :-)

Jeśli przesuniemy pierwszą superpozycję skali C Jońskiej o cały ton w dół, wyjdzie nam pierwsza superpozycja skali C Doryckiej:

Obrazek

Dalej już powinniście wiedzieć o co chodzi. Kolejne przesunięcie pierwszej superpozycji o cały ton w dół i wychodzi pierwsza superpozycja skali C Frygijskiej:

Obrazek

Następnego przesunięcia dokonujemy o pół tonu i otrzymujemy pierwszą superpozycję skali C Lidyjskiej:

Obrazek

Kolejne przesunięcie o cały ton w dół - pierwsza superpozycja skali C Miksolidyjskiej. Jako, że skończył nam się gryf, wykorzystujemy wspomniany fakt że superpozycje się zapętlają i przeskakujemy o oktawę wyżej w górę gryfu:

Obrazek

Następne przesunięcie o cały ton w dół daje nam pierwszą superpozycję skali C Eolskiej:

Obrazek

I ostatnie przesunięcie, ponownie o cały ton - mamy pierwszą superpozycję skali C Lokryckiej:

Obrazek

Jeśli teraz pierwszą superpozycję skali C Lokryckiej przesuniemy o pół tonu w dół, wrócimy do skali C Jońskiej... bo jak mówiłem - skale się zapętlają.

A teraz na deser ciekawostka. Zwróćcie uwagę na to, o jaką odległość dokonuje się tych przesunięć tworząc kolejne skale modalne. Nieprzypadkowo wyróżniłem je na żółto. Po kolei:
Jońska ---(cały ton)---> Dorycka
Dorycka ---(cały ton)---> Frygijska
Frygijska ---(pół tonu)---> Lidyjska
Lidyjska ---(cały ton)---> Miksolidyjska
Miksolidyjska ---(cały ton)---> Eolska
Eolska ---(cały ton)---> Lokrycka
Lokrycka ---(pół tonu)---> Jońska

cały ton | cały ton | pół tonu | cały ton | cały ton | cały ton | pół tonu

Przypomina wam to coś? Powinno... to jest kolejność interwałów w skali dur :D
Ostatnio zmieniony 15-01-2013 09:09 przez kavoo, łącznie zmieniany 2 razy.
Obrazek
Sarkazm i ironia pomagają mi zdzierżyć głupotę innych.

Awatar użytkownika
zekori
Posty: 345
Rejestracja: 27-05-2012 17:54

08-01-2013 23:16

Świetny poradnik, krótko i na temat. Wytłumaczyłeś to lepiej niż jakiekolwieg znane mi źródło wiedzy na ten temat.

IMO koniecznie trzeba przekleić.
Czekam na inne artykuły odnośnie skal i improwizacji ;)!
Cort X2 BK
Fender CD-60 (shadow SH-145bk)

+ Peavey Bandit 112 red
+ Roland Cube 20XL
+ Kustom Sienna 35 pro

+ Kolumna Aktywna RHA-12/2/250P

gozdek80
Posty: 71
Rejestracja: 23-01-2012 23:10

08-01-2013 23:37

Swietna robota! Czekam na wiecej :)
Gibson Les Paul Standard High Performance Gold Top @ Seymour Duncan APH-2s Alnico II Pro Slash Pickups | Zoom G3 | GuitarRig Kontrol 2

Awatar użytkownika
kojot
Doradca
Posty: 537
Rejestracja: 12-07-2012 09:21

09-01-2013 08:16

Super, tego szukałem. Przypiąć obydwa tematy.

Awatar użytkownika
Paradise
Posty: 197
Rejestracja: 14-01-2012 17:07

09-01-2013 16:55

kavoo pisze:cały ton | cały ton | pół tonu | cały ton | cały ton | cały ton | pół tonu

Przypomina wam to coś? Powinno... to jest kolejność interwałów w skali dur :D


A jakże by inaczej skoro skale modalne są zbudowane na kolejnych stopniach skali durowej naturalnej? :D

Awatar użytkownika
mck
Posty: 215
Rejestracja: 23-12-2012 14:53

09-01-2013 17:09

Tu nie chodzi o rozkminianie teorii tylko o prosty niewymagający myślenia patent.

Świetne! Obyś częściej nie miał gitary :)
Gitary: Epiphone Special II + Merlin Thrash Custom '97| bas Preston
Do hałasowania: Fender FM212r | RH Sound 12/2/250P
Efekty: Dunlop Crybaby 95Q ->Marshall Jackhammer JH-1->Exar Metal Mind MD-03->Koda KD-22
Kable: Proel DieHard | Technokabel Microphone/Neutrik

Awatar użytkownika
kavoo
Posty: 2112
Rejestracja: 08-07-2012 23:17

09-01-2013 17:34

Paradise pisze:A jakże by inaczej skoro skale modalne są zbudowane na kolejnych stopniach skali durowej naturalnej? :D

Zgadza się, ale odnoszę wrażenie, że mówisz o nieco innym aspekcie modalności ;-)

To jest dość trudne do wytłumaczenia w sposób łatwo przyswajalny, ja sam się mocno w tym gubiłem (i pewnie dlatego tak się zawziąłem żeby odszukać w tym logikę).

Załóżmy, że ogrywasz pierwszą superpozycję C jońskiej (drugi obrazek). Jeśli zagrasz ją od toniki (VIII próg na E6), to wyjdzie ci skala jońska, utworzona na pierwszym stopniu. Jeśli w obrębie tej samej superpozycji zaczniesz grać od D (X próg na E6), to wyjdzie ci D dorycka, którą tworzy się na drugim stopniu. Analogicznie jeśli zagrasz od trzeciego stopnia (V próg na A5), wyjdzie ci E frygijska. Zgadza się?

Ale widzisz... tworząc na kolejnych stopniach skale modalne nie zachowujesz interwałów durowych (no bo się nie da, każda skala modalna ma własny wzór interwałów). Czyli - trzymając się trzech przykładów z poprzedniego akapitu - jeśli w pierwszej superpocyzji zagrasz interwałami CCPCCCP od tonu C, to zagrasz C jońską. Ale żeby stworzyć na drugim stopniu D dorycką, już musisz zagrać od tonu D interwałami CPCCCPC.

Nie mówiąc już o tym, że takie tworzenie skal modalnych oznacza tworzenie ich w różnych tonacjach :-)

Ja w tym poście pokazałem, jak utworzyć różne skale modalne w jednej tonacji. A konkretnie nie tyle utworzyć, co łatwo znaleźć umiejscowienie na gryfie pierwszej superpozycji danej modalnej w obrębie tej samej tonacji. A w tym przypadku przesuwasz superpozycję w dół gryfu interwałami durowymi. I ten schemat odstępów między superpozycjami (właśnie to jest dość trudno zrozumieć) jest odzwierciedlany przez kolejność interwałów skali dur.

Nie wiem, czy udało mi się tę różnicę w zrozumiały sposób pokazać, cholernie to zawiłe ;-)

mck pisze:Obyś częściej nie miał gitary :)

Wypluj te słowa :-P Uczenia się teorii jak na razie mi wystarczy, i tak nakumulowałem jej w nieproporcjonalnie dużej ilości w stosunku do praktyki. Teraz trzeba z praktyką podgonić ;-)
Obrazek
Sarkazm i ironia pomagają mi zdzierżyć głupotę innych.

Awatar użytkownika
mck
Posty: 215
Rejestracja: 23-12-2012 14:53

09-01-2013 20:05

Już wyplułem i dwa razy zęby umyłem :)

Żeby nie było offtopu to bardzo dziękuje.
Czyli ten Twój przykład to jest taka sama modalność jak ta normalna. I podkład w Doryckiej c dur (DEFGAHCD) można ogrywać superpozycją jońską "przesuniętą" do D. Dobrze rozumuję?
Gitary: Epiphone Special II + Merlin Thrash Custom '97| bas Preston
Do hałasowania: Fender FM212r | RH Sound 12/2/250P
Efekty: Dunlop Crybaby 95Q ->Marshall Jackhammer JH-1->Exar Metal Mind MD-03->Koda KD-22
Kable: Proel DieHard | Technokabel Microphone/Neutrik

Awatar użytkownika
Paradise
Posty: 197
Rejestracja: 14-01-2012 17:07

09-01-2013 23:33

kavoo pisze:Załóżmy, że ogrywasz pierwszą superpozycję C jońskiej (drugi obrazek). Jeśli zagrasz ją od toniki (VIII próg na E6), to wyjdzie ci skala jońska, utworzona na pierwszym stopniu. Jeśli w obrębie tej samej superpozycji zaczniesz grać od D (X próg na E6), to wyjdzie ci D dorycka, którą tworzy się na drugim stopniu. Analogicznie jeśli zagrasz od trzeciego stopnia (V próg na A5), wyjdzie ci E frygijska. Zgadza się?


To jaką skalą grasz (nawet i nieświadomie) tak naprawdę zależy od akordu w podkładzie, nie od tego od jakiego dźwięku zaczniesz. Możesz jaja wypruwać, ale jak będziesz grał skalę jońską w C przy akordzie tonicznym skali doryckiej w D (Dmoll7) to i tak nie zabrzmisz jońsko :P.

Co do tych interwałów. To chyba oczywiste, że skoro każda ze skal modalnych ma swój własny charakter, to przez interwały.

Kluczem do zrozumienia skal modalnych jest improwizowanie do odpowiednich podkładów i zapoznanie się z ich brzmieniem, charakterem, kolorem :). A niektórzy (ba! Nawet niepokojąca większość) traktuje je jako kilka schematów po których poruszamy się w przypadkowy sposób.


EDIT: Co do tej zawiłości, skale modalne w porównaniu z innymi rzeczami, które czyhają na ciekawego świata muzycznego to pikuś :D. Jak masz dobre materiały do nauki to jakieś specjalnie trudne to nie jest. Gorzej jak szukasz po całym necie i sklejasz to wszystko do kupy, a jeszcze gorzej, gdy wszędzie piszą inaczej ;D.

Awatar użytkownika
Stubblefield
Posty: 150
Rejestracja: 22-05-2012 12:16

21-01-2013 23:35

Kavoo , twoje poradniki/artykuły są po prostu świetne . Świetnie Ci to wychodzi , powinieneś robić coś takiego częściej , kawał dobrej roboty
Obrazek Obrazek

Awatar użytkownika
kavoo
Posty: 2112
Rejestracja: 08-07-2012 23:17

22-01-2013 00:56

Podziękować. Ale kolejnych nie należy się prędko spodziewać, bo... nic innego jak do tej pory nie skumałem ;-)

Zresztą to, co skumałem, to też bardziej teoria niż praktyka. Analityczny umysł póki co działa sprawniej niż palce.
Obrazek
Sarkazm i ironia pomagają mi zdzierżyć głupotę innych.

Awatar użytkownika
piniasty
Doradca
Posty: 597
Rejestracja: 29-01-2010 09:00

28-01-2013 12:17

bardzo dobrze napisane kavoo ;) Gdzieś w jakimś wątku wspominałem o tym ale nie umiałem tak wytłumaczyć, a ty świetnie to rozpisałeś ;)

Awatar użytkownika
Guzbi
Posty: 238
Rejestracja: 07-07-2008 08:56

28-01-2013 12:52

Pare dni temu szukałem jakiegoś poradnika na temat skal modalnych. Stary, jesteś wielki! Super napisane :)
"Szła drogą kura i powiedziała mi: kokokokokoko"

Siwy4don
Posty: 171
Rejestracja: 07-10-2012 01:03

05-02-2013 22:53

Fajnie wytłumaczone tylko mam jeszcze pytanie, skąd wiedzieć jakiej użyć skali modalnej? Kiedy np. użyć jońskiej itp.
Ibanez Blazer BL-70MH Custom Made 81'+ Bugera V22

Awatar użytkownika
kojot
Doradca
Posty: 537
Rejestracja: 12-07-2012 09:21

05-02-2013 23:19

Patrzysz po akordach. Jeśli mamy akordy z gamy C (C d e F G a hdim) to używamy skali modalnej z tej gamy.

Jeśli byśmy mieli akordy np. h c# D, musimy wiedzieć, że to gama A. Czyli jakaś skala z tej gamy. Patrząc na progresję widać, że centrum tonalne jest na h, voila pasuje skala h dorycka.

Siwy4don
Posty: 171
Rejestracja: 07-10-2012 01:03

05-02-2013 23:36

Wszystko rozumiem do momentu, że jest to gama A, ale dlaczego skala H się wzieła z gamy A i skąd mam wiedzieć, że np H doryncka, a nie np. jońska. Chodzi mi jak to rozpoznawać wszystko
Ibanez Blazer BL-70MH Custom Made 81'+ Bugera V22

Awatar użytkownika
kojot
Doradca
Posty: 537
Rejestracja: 12-07-2012 09:21

06-02-2013 00:12

Chodzi właśnie o to, że skala modalna to nie jest gama. To jest coś co jest skutkiem istnienia gamy.

Rozumiesz, że mogą istnieć 2 różne skale o takich samych dźwiękach a innym brzmieniu? Na przykład gama C-dur i a-mol to te same dźwięki, a brzmią zupełnie inaczej. Dlaczego? Wszystko zależy od pokładu. Jeśli masz progresję np. C F G to ona zabrzmi wesoło i skala, którą ją ograsz, też zabrzmi wesoło. Nawet jeśli próbowałbyś grać gamę a-mol, będzie ona brzmieć pod ten podkład wesoło, bo podkład jest wesoły, czytaj centrum tonalne jest na C-dur.

Jeśli zaś masz akordy, powiedzmy, a d e , to nawet jak spróbujesz grać C-dur, wyjdzie a-mol. Podkład jest definitywnie smutny. Centrum jest na a-mol.

Jeśli to rozumiesz, to idziemy dalej. Centrum tonalne nie musi być na tych 2 akordach, może być na innych.
Trzymając się już gamy C-dur, możemy stworzyć progresję, w której będzie dominował inny akord. Weźmy na przykład coś takiego: e F7+ . Możemy powiedzieć, że akord e "ma moc", jest naszym centrum tonalnym. Dlatego możemy ograć to coś skalą e frygijską.

Dlaczego frygijska? Oto rozpiska dla C-dur.

Kod: Zaznacz cały

C jońska = D dorycka = E frygijska = F lidyjska = G miksolidyjska = A eolska = H lokrycka.


Jeśli wiemy, że akordy są z tej tonacji, powinniśmy użyć skali z tej tonacji. Akord e to III stopień - skala frygijska.

Wszystko jasne? Jakieś pytania to pisz.

RaQ23
Posty: 3
Rejestracja: 12-01-2013 20:46

06-02-2013 13:58

To teraz ja się dołączę do wątku.
Skoro interwały skali E frygijskiej to: e f g a h c d, to jakie dokładnie chwyty mogę ograć tego typu skalą? Wyczytałem już w niektórych materiałach, że jest to skala mollowa. Więc czy chwyty barowe nie bardzo wchodzą w ten układ, a jeżeli wchodzą to tylko te, które posiadają w swojej skali jeden z tych dźwięków? Jeszcze jeśli chodzi o to centrum tonalne to na jakiej zasadzie możemy je określać?
Obrazek

Awatar użytkownika
kojot
Doradca
Posty: 537
Rejestracja: 12-07-2012 09:21

06-02-2013 15:08

Skala e frygijska pochodzi od gamy C-dur, czyli pasują akordy z tej gamy: e F G a hdim C d (plus oczywiście różne inne, np. e7 F7+ G7 a7 hdim7 C7+ d7). Jeśli byś przeanalizował składniki tych akordów, to są to wyłącznie dźwięki naszej gamy.

Jeśli wiesz, że akordy mają budowę tercjową, możesz sam sobie zbudować akordy. Mamy naszą skalę e f g a h c. Tercja czyli odległość 2 stopni. No to weźmy dźwięki e g h - wyszedł nam akord e-mol.

Jeśli chodzi o centrum tonalne, myślę że nie ma tu żadnej złotej reguły, trzeba "to coś" wyczuć. Są takie oklepane progresje, które słyszeliśmy tysiące razy, i one mają silne centrum (bo "wryły" się nam w pamięć), np. blues 12-taktowy. Żadna skala modalna Ci z tego nie wyjdzie, bo po prostu jest to zbyt ograna progresja.

Najłatwiej chyba po prostu wziąć nasz podstawowy akord i jeden inny, może jakiś przewrót, powinno być dobrze. Ale to się usłyszy z biegiem czasu, praktyką.

Siwy4don
Posty: 171
Rejestracja: 07-10-2012 01:03

06-02-2013 15:29

Po tym co napisałeś chyba już rozumiem. Czyli jeżeli np było by F G C to, żeby to ograć musiałbym użyć skali modalnej F Lidyjskiej, jeżeli to F było by centrum tonalnym dlatego, że F G C jest z gamy c-dur czyż tak?
Ibanez Blazer BL-70MH Custom Made 81'+ Bugera V22

Awatar użytkownika
kojot
Doradca
Posty: 537
Rejestracja: 12-07-2012 09:21

06-02-2013 16:03

Dokładnie tak, tylko że te akordy niezbyt trafnie wybrałeś. Należą one do triady harmonicznej, są to 3 najczęściej wykorzystywane akordy z gamy, dlatego mają silną tendencję na c-dur. Jest mnóstwo popularnych piosenek na właśnie tych 3 akordach. Jeżeli wybrałbyś F plus jakiś inny jeszcze akord albo dwa, nie powinno być problemu. Tylko nie triada.

Siwy4don
Posty: 171
Rejestracja: 07-10-2012 01:03

06-02-2013 18:01

Aha dzięki za wytłumaczenie
Ibanez Blazer BL-70MH Custom Made 81'+ Bugera V22

Awatar użytkownika
kojot
Doradca
Posty: 537
Rejestracja: 12-07-2012 09:21

08-02-2013 11:06

Dodam jeszcze, że modalność jest pojęciem subiektywnym, czyli nie możemy jej określić jako zerojedynkowe jest / nie ma. Progresje mogą być bardzo modalne albo i mniej... Myślę, że tutaj tylko własne doświadczenie może nam powiedzieć, co jest ok a co nie.Ogólnie rzecz biorąc, możemy powiedzieć, że progresja jest modalna, jeśli root chordem, czyli akordem podstawowym nie jest akord gamy. Czyli, innymi słowy, kiedy zagramy akord będący podstawą skali modalnej, powinien on brzmieć "jak powrót do domu" :)

http://www.youtube.com/watch?v=BeMwYlcb2YA
dla mówiących po angielsku polecam super lekcje nt. skal modalnych jak i reszty teorii. Super kanał.
Ostatnio zmieniony 27-03-2013 13:57 przez kojot, łącznie zmieniany 2 razy.

Awatar użytkownika
komornik11
Posty: 97
Rejestracja: 07-10-2011 17:37

15-02-2013 18:13

Czyli C Dorycka, to to samo co H jońska?

Awatar użytkownika
kojot
Doradca
Posty: 537
Rejestracja: 12-07-2012 09:21

15-02-2013 18:31

Odległość od H do C to 1 półton. A odległość od 1. do 2. stopnia gamy to 2 półtony. Czyli H jońska = C# dorycka.

Awatar użytkownika
komornik11
Posty: 97
Rejestracja: 07-10-2011 17:37

15-02-2013 18:42

Tfu, miałem na myśli B nie H :P

Zenon
Posty: 308
Rejestracja: 13-10-2012 22:47

23-02-2013 23:12

Które to jest superpozycja? Przepisuje sobie to do zeszytu. I skala ta pierwsza to jest to wszystko te białe kropki, a czerwone to dźwęki e, czy co to jest. niech mi ktoś wytłumaczy jak to czytać!

Awatar użytkownika
kojot
Doradca
Posty: 537
Rejestracja: 12-07-2012 09:21

23-02-2013 23:16

e... skala to C, na czerwono jest pryma, więc dźwięk C.

Zenon
Posty: 308
Rejestracja: 13-10-2012 22:47

23-02-2013 23:32

No ok ale skala to w takim razie jest E i potem dopiero E na ostatniej strunie? Czy mam przerysować tebiałe. Albo inaczej:

Legende mi zróbcię, co mam przepisać. Te białe kółka to co to jest? Te czerwone - prymy . Superpozycja - te 5 progów z tymi wszystkimi białymi kropkami?

Awatar użytkownika
kojot
Doradca
Posty: 537
Rejestracja: 12-07-2012 09:21

24-02-2013 09:56

Przepisz sobie na początek pierwszą pozycję. Białe i czerwone to wszystkie dźwięki skali. Czerwone to pryma, czyli C (bo skala C jońska). Nie wiem, skąd Ci się E wzięło.

Wróć do „Poradniki (teoria, nauka gry)”